A - Giải Thích Cổ Điển
A - Giải Thích Cổ Điển.
1) Toàn quẻ :
- Tổn đã cùng cực tất nhiên phải đến ích. Vậy tiếp theo quẻ Tổn là quẻ ích.
- Tượng hình bằng trên Tốn dưới Chấn, gió và sấm làm lợi cho nhau. Tổn là Càn bớt đi dược một hào dương được thay thế bằng hào âm. Và Chấn là Khôn thêm một hào dương thay thế cho một hào âm, có nghĩa là bớt người trên thay thế cho người dưới, nên gọi là ích.
- Quẻ này cũng ứng vào thời kỳ giúp đỡ lẫn nhau như quẻ Tổn, nhưng nhìn ở khía cạnh người dưới, tổn thượng ích hạ.
2) Từng hào :
Sơ Cửu : dương cương, được tứ biết tài, giao phó trọng trách, cát. Nhưng Sơ ở dưới mà gánh trách nhiệm to, phải khôn khéo mới được vô cựu. (ví dụ Colbert xuất thân bần tiện, được Mazarin tin cẩn, rồi gữi gấm cho Louis XIV, được trao nhiều quyền hành).
Lục Nhị : trung chính, được ngũ đem lại cho ích lợi thật lớn. Nhị nên bền chí giữ trung chính sẽ được cát. (ví dụ Lục Tốn được lòng tin của Tôn Quyền, từ chân thư sinh nhẩy lên địa vị đại tướng, cai quản cả những cựu tướng của Đông Ngô).
Lục Tam : bất trung bất chính đáng lẽ không nên giúp. Nhưng thời ích, Thượng Cửu giúp Tam bằng cách răn đe trừng trị, thì Tam có thể sửa tánh mà được vô Cựu. (Ví dụ Đặng Trần Côn bị Đoàn thị Điểm chê là vô tài, phẫn chí cố học, sau cũng thành bậc danh sĩ).
Lục Tứ : nhu thuận, tuy không ở điạ vị đắc trung, nhưng lại ở thượng quái, kề cận với Cửu Ngũ, được Ngũ nghe theo mà giúp ích cho thiên hạ. (Ví dụ Tiêu Hà hết sức tiến cử Hàn Tín với Hán vương) .
Cửu Ngũ : ở vị chí tôn, dương cương trung chính, ban ích cho thiên hạ, nguyên cát. (Ví dụ Lê Thánh Tông, giảm bớt quyền lợi quý tộc và quan lại, nâng cao đời sống của dân chúng).
Thượng Cửu : dương cương bất chính, ở cuối quẻ ích, nên lòng tham cầu ích quá độ, mà không chịu giúp ai. Do đó thiên hạ đều ghét, phản đối, hung. (Ví dụ Đổng Trác quá tham lam, hà hiếp Hiến đế, bóc lột lương dân, nên bị chư hầu nỗi lên chống đối).
B - Nhận Xét Bổ Túc.
1) Ý nghĩa quẻ ích :
a) Tượng quẻ là gió sấm giúp sức nhau (vì một âm một dương). Gió mang điện âm xuống, hiệp với điện dương đang lên, nên thành mưa.
b) Quẻ này trái ngược với quẻ Tổn, tổn thượng để ích hạ. Nói rộng ra, là chăm lo cho hạ tầng cơ sở được vững bền, dù phải khiến cho thượng tầng kiến trúc kém huy hoàng.
Trong cách giao thiệp, chuộng thực thà mộc mạc, không cần hoa hòe hay hoa sói.
Trong gia đình, chú trọng đến những nhu cầu cần thiết, không cần phô trương phú quý.
Trong quốc gia, nặng về chính sách dân sinh hơn là biểu dương lực lượng
2) Bài học.
Nếu bói được quẻ ích :
- Người ở địa vị thấp nhưng có tài như Sơ Củu, tất nhiên sẽ được giúp đỡ, và nên xử dụng đúng với lòng tin cẩn của thượng cấp.
- Người có tài lạ như Lục Nhị sẽ được bậc chí tôn giao phó cho trọng quyền.
- Vào thời ích, ngay cả những kẻ kém tài đức như Lục Tam cũng có cơ hội được giúp đỡ bằng cách này hay cách khác.
Nói tóm lại, bói được quẻ ích là điềm tốt cho người nghèo yếu, sẽ có quý nhân phù trợ, nhưng phải trung chính, xứng đáng với sự giúp đỡ đó. Nếu không thì cái may mắn đó sẽ tan biến đi.
